Insurance: आपले प्रत्येकाचे जीवन अमूल्य आहे, आणि आपली प्राथमिक जबाबदारी म्हणजे आपल्या स्वतःच्या तसेच आपल्या कुटुंबाचा आनंद सुनिश्चित करणे. आम्ही आमच्या दैनंदिन जीवनात नेव्हिगेट करत असताना, अनपेक्षित आव्हाने किंवा आणीबाणीच्या परिस्थितीतही आम्ही आरामदायी आणि सुरक्षित अस्तित्व जगण्याची आकांक्षा बाळगतो.
आपल्या आयुष्यात कधी आणि कोणती परिस्थिती येईल हे सांगता येत नाही. तथापि, अशा काळात समर्थनाचा एक सतत स्त्रोत म्हणजे विमा पॉलिसी.
आज, विमा पॉलिसी आपल्याला आर्थिक अडचणींपासून वाचवण्यात महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावतात. ते पॉलिसीधारक आणि त्यांच्या मालमत्तेसाठी संरक्षण प्रदान करतात. तथापि, प्रत्येकजण विम्याच्या गुंतागुंतीमध्ये पारंगत नाही. या लेखात विम्याची संकल्पना सोप्या मराठी भाषेत स्पष्ट करण्याचा आमचा हेतू आहे. विम्याचा अर्थ काय, विम्याचे विविध प्रकार आणि विम्याला महत्त्व का आहे यासारख्या विषयांचा आम्ही समावेश करू.
📌 विमा (Insurance) म्हणजे काय?
अधिक माहितीसाठी ही व्हिडिओ पहा.
विमा ही आर्थिक अडथळ्यांपासून स्वतःचे संरक्षण करण्यासाठी एक यंत्रणा म्हणून काम करते आणि सुरक्षित धोरणाचा एक महत्त्वाचा घटक बनते. या व्यवस्थेअंतर्गत, विमा कंपनी त्यांच्या स्थापन केलेल्या योजनेनुसार विमाधारकाकडून विशिष्ट प्रीमियम आकारते. त्या बदल्यात, विमाकर्ता विमाधारकाला मृत्यू किंवा इतर प्रकारच्या नुकसानीमध्ये भरपाई देतो.
“हे पण वाचा: लाइफ इन्शुरन्सचे प्रकार“
थोडक्यात, विमा हा दोन पक्षांमधील कराराचा करार आहे. “विमा” या शब्दाचा उगम पर्शियन भाषेत होतो, जो जबाबदारी स्वीकारण्याच्या कृतीला सूचित करतो. या व्यवस्थेमध्ये, विमा कंपनी विमाधारकाकडून एक विनिर्दिष्ट प्रीमियम गोळा करते आणि त्या बदल्यात, विमा कंपनी विहित अटी व शर्तींनुसार, एखादी अनपेक्षित घटना घडल्यास संरक्षण देते.
विमा (Insurance) चे प्रकार (types of insurance)
अनपेक्षित आणि अनपेक्षित खर्च हे मानवी अस्तित्वातील एक निर्विवाद वास्तव आहे. एखाद्याची आर्थिक स्थिरता कितीही असली तरी, अनपेक्षित घटनांची वेळ अनिश्चित राहते. अशा घटनांमुळे बर्‍याचदा आर्थिक बोजा पडू शकतो. म्हणून, मोठ्या प्रमाणात नुकसान आणि आपत्कालीन परिस्थिती हाताळण्यासाठी विम्याचे विविध प्रकार विकसित केले गेले आहेत. या विमा प्रकारांबद्दल तपशीलवार माहिती खाली सादर केली आहे.
१) जीवन विमा म्हणजेच आयुर्विमा :-
या प्रकारची विमा पॉलिसी विमाधारकाच्या कुटुंबाचे भविष्य सुरक्षित करण्यासाठी काम करते. पॉलिसीधारकाचा नैसर्गिक मृत्यू किंवा अपघात झाल्यास, ही विमा पॉलिसी कुटुंबाचे आर्थिक कल्याण सुनिश्चित करण्यासाठी आवश्यक आर्थिक सहाय्य प्रदान करते.
🔰 जीवन विम्याचे आणखी प्रकार पडतात. 🔰
- टर्म इन्शुरन्स
- ULIP प्लॅन
- इंडोमेन प्लॅन
- मनी बॅक पॉलिसी
- चाइल्ड इन्शुरन्स
Type of Insurance in Marathi 2023
२) आरोग्य विमा म्हणजेच मेडिक्लेम :-
आरोग्य विमा हा एक व्यापक प्रकारचा विमा आहे जो पॉलिसीधारकाला कोणत्याही आजाराच्या किंवा आरोग्याच्या समस्येच्या उपचारासाठी रुग्णालयात दाखल केल्यानंतर आर्थिक सहाय्य प्रदान करतो.
याव्यतिरिक्त, विशिष्ट विमा पॉलिसी काही विशिष्ट आजारांसाठी हॉस्पिटलमध्ये दाखल होण्यापूर्वी आणि हॉस्पिटलमधून डिस्चार्ज झाल्यानंतर काही दिवसांसाठी खर्च कव्हर करू शकतात.
३) मोटर विमा म्हणजेच वाहन विमा :-
हा विमा तुमच्या दुचाकी किंवा चारचाकी वाहनाच्या कव्हरेजशी संबंधित आहे. विम्याच्या या श्रेणीमध्ये, विविध वाहन पॉलिसी पर्याय उपलब्ध आहेत आणि योजनेची निवड वैयक्तिक प्राधान्यांवर अवलंबून असते. उदाहरणार्थ, काही पॉलिसींमध्ये केवळ वाहनच नाही तर वाहन चालक, समोरील वाहन आणि वाहनाचा अपघात झाल्यास वाहन चालक यांच्यासाठी कव्हरेज समाविष्ट असते.
४) प्रवासी विमा (Travel Insurance) :-
जर तुम्हाला वारंवार परदेशात जाण्याची सवय असेल किंवा कामानिमित्त असे करावे लागत असेल, तर हा विमा आवश्यक आहे. या श्रेणीतील काही पॉलिसी वैयक्तिक सामानाचे नुकसान किंवा ट्रिप रद्द करणे यासारख्या चिंतेसाठी कव्हरेज देतात.
५) मालमत्ता विमा ( Property Insurance) :-
ही विमा श्रेणी तुमच्या निवासी मालमत्तेसाठी, तुमच्या निवासस्थानासह आणि व्यावसायिक परिसरापर्यंत कव्हरेज विस्तारित करते. असा विमा मिळाल्यानंतर तुमच्या मालमत्तेचे कोणतेही नुकसान झाल्यास, तुमच्याकडे विमा कंपनीकडे दावा दाखल करण्याचा पर्याय आहे. काही विमा पॉलिसींमध्ये तुमच्या दुकानातील मालाची चोरी, तुमच्या घरातून चोरी, घरगुती मालमत्तेचे नुकसान आणि तुमच्या निवासस्थानी किंवा व्यावसायिक प्रतिष्ठानाला आग लागणे यासारख्या अपघातांचा समावेश होतो.
Type of Insurance in Marathi 2023
६) प्राण्यांसाठी विमा (Pet Insurance) :-
कुत्रा, मांजर, गायी किंवा म्हैस यांसारख्या तुमच्या लाडक्या पाळीव प्राण्यांनाही विम्याचे संरक्षण मिळू शकते. या प्रकारच्या विम्याद्वारे, तुमची जनावरे आजारी पडल्यास किंवा विविध कारणांमुळे मरण पावल्यास तुम्ही विमा कंपनीकडे दावा करू शकता.
७) पीक विमा (Corp Insurance) :-
अलीकडच्या काळात पीक विमा शेतकऱ्यांसाठी वरदान ठरला असून, विविध विमा कंपन्या त्याचे महत्त्व मान्य करत आहेत. विम्याचा हा प्रकार वारा, उष्णता किंवा अतिवृष्टी यांसारख्या प्रतिकूल हवामान परिस्थितींसारख्या अनपेक्षित घटकांमुळे पिकांना संभाव्य हानी किंवा धोक्यांपासून संरक्षण प्रदान करतो. पिकांचे नुकसान झाल्यास विमा कंपनी शेतकऱ्यांना नुकसान भरपाई देते.
“अधिक सामान्यपणे वापरल्या जाणार्‍या विमा प्रकारांव्यतिरिक्त, काही कमी वारंवार वापरले जाणारे पर्याय आहेत जे सामान्य लोकांना कदाचित परिचित नसतील. यामध्ये सामाजिक विमा, अपंगत्व विमा, कर्ज विमा, दायित्व विमा, अग्नि विमा आणि अगदी विवाह विमा यांचा समावेश आहे.“
विमा (Insurance) का घ्यावा? विम्याचे फायदे :-
आधी दाखवल्याप्रमाणे, विमा विविध फायदे देतो, विशेषत: अप्रत्याशित आर्थिक परिस्थितीत.
- मुलांच्या विमा पॉलिसी पॉलिसीधारकाला आर्थिक सुरक्षा देतात.
- विमा पॉलिसी अनपेक्षित आणीबाणी आणि नैसर्गिक आपत्ती या दोन्हींपासून सुरक्षिततेचे जाळे प्रदान करतात.
- विमा तुमचे आर्थिक नियोजन आणि स्थिरता टिकवून ठेवतो.
- हे बचतीला प्रोत्साहन देते आणि तुमच्या गुंतवणुकीवर वाजवी परतावा देते.
- विमा पॉलिसी, जसे की सेवानिवृत्ती, निवृत्तीनंतर पेन्शन लाभ देतात.
- विमा पॉलिसींमध्ये तुमच्या घराला किंवा व्यवसायाला विविध कारणांमुळे होणाऱ्या हानीपासून संरक्षण मिळते.
- विमा लक्षणीय आपत्तींविरूद्ध परवडणारे संरक्षण प्रदान करते.
- नुकसान झाल्यास, विमा कंपनी संपूर्ण आर्थिक भार उचलते.
विमा (Insurance) मधील महत्त्वाचे मुद्दे
जेव्हा आम्ही विमा खरेदी करतो, तेव्हा तो सामान्यतः विमा कंपनी किंवा त्यांच्या एजंटांपैकी एकाद्वारे केला जातो. तथापि, अनेकदा महत्त्वाचे तपशील आणि अटी असतात जे विमा एजंट आपल्यापर्यंत पोहोचवतात, जे आपल्याला पूर्णपणे समजू शकत नाहीत. चला आता यापैकी काही महत्त्वपूर्ण पैलूंचे अर्थ शोधूया.
१) विमा (Insurance) :- विमा हा विमाधारक व्यक्ती आणि विमा कंपनी यांच्यातील कराराच्या कराराचे प्रतिनिधित्व करतो. विमाधारक व्यक्तीचे नुकसान किंवा अपघाती मृत्यू झाल्यास, विमा कंपनी त्या व्यक्तीला किंवा त्यांच्या कुटुंबाला आर्थिक सहाय्य म्हणून नुकसान भरपाई देते.
२) इन्शुरन्स प्रीमियम (Insurance Premium) :- विमाधारक आणि विमा कंपनी यांच्यातील करार पूर्ण झाल्यानंतर, विमाधारकाने विमा कंपनीला नियमित देयके देणे आवश्यक आहे. ही पूर्वनिर्धारित रक्कम अर्ध-वार्षिक किंवा वार्षिक आधारावर देय आहे आणि ही देयके करण्याची क्रिया विमा प्रीमियम म्हणून ओळखली जाते.
३) विमाधारक (PolicyHolder) :- विमा कंपनीकडून विमा घेणारी व्यक्ती पॉलिसीधारक (PolicyHolder) म्हणून ओळखली जाते.
४) विमा कव्हरेज (Insurance Coverage) :- ज्या विशिष्ट कारणासाठी विमाधारक विमा घेतो आणि त्या व्यक्तीचे किंवा मालमत्तेचे कोणतेही नुकसान झाल्यास संपूर्ण नुकसान भरपाई प्राप्त करतो त्याला विमा संरक्षण म्हणून ओळखले जाते.
५) विमा कंपनी (Insurance Company) :- विमाधारकांसाठी विमा सेवा आणि सुरक्षा प्रदान करणारी संस्था विमा कंपनी (Insurance Company) म्हणून ओळखली जाते.
६) नॉमिनी (Nominee) :- ज्या व्यक्तीला विमा उतरवलेल्या व्यक्तीचे अनुसरण करून विमा फायदे प्राप्त होतात त्यांना नामनिर्देशित म्हणून ज्या व्यक्तीला विमा उतरवलेल्या व्यक्तीचे अनुसरण करून विमा फायदे प्राप्त होतात त्यांना नामनिर्देशित म्हणून ओळखले जाते.
७) परिपक्वता (Maturity) :- विमा कंपनीने विमाधारकाला विक्री केल्यापासून अनेक वर्षांनी विमा पॉलिसी त्याच्या निष्कर्षापर्यंत पोहोचते. या क्षणी विमाधारक किंवा त्यांच्या कुटुंबाला प्रदान केलेले स्थापित फायदे “परिपक्वता” (Maturity) असे म्हणतात.
८) दावा (Claim) :- विमा पॉलिसीची मुदत संपल्यानंतर विमा लाभ प्राप्त करण्याच्या प्रक्रियेस “दावा” (Claim) असे संबोधले जाते.
९) सम अमाऊंट (Sum Amount) :- ज्या वस्तूसाठी त्यांनी विमा घेतला आहे त्या वस्तूशी संबंधित नुकसान झाल्यास विमाधारकाला मिळणारे सर्वोच्च पेआउट ही रक्कम (Sum Amount) दर्शवते.
१०) डेथ बेनिफिट (Death Benefit) :- ज्या विमा पॉलिसीमध्ये, विमाधारकाच्या मृत्यूनंतर, त्यांच्या नॉमिनीला पूर्वनिर्धारित रक्कम एकरकमी किंवा निश्चित हप्त्यांमध्ये मिळते, तिला “मृत्यू लाभ” (Death Benefit) पॉलिसी म्हणून ओळखले जाते.
११) इनशुअर्ड (lnsured) :- मुलांसाठी विमा पॉलिसीच्या संदर्भात, ज्या व्यक्तीच्या जीवनाचे संरक्षण केले जात आहे ती व्यक्ती विमाधारक (lnsured) म्हणून ओळखली जाते.
तर, माझ्या प्रिय मित्रांनो, “बिमा” किंवा विमा यावरील सर्वसमावेशक माहितीचा निष्कर्ष काढतो. आम्हाला आजच्या अंतर्दृष्टीबद्दल तुमचे विचार ऐकायला आवडेल, म्हणून कृपया टिप्पण्यांमध्ये तुमचा अभिप्राय शेअर करा. याच विषयावरील अधिक माहितीपूर्ण अपडेट्ससाठी आमच्या WhatsApp ग्रुपमध्ये सामील व्हायला विसरू नका.
धन्यवाद..!!